Bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 ở Nhật Bản vào cuối tuần trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump đồng ý ngừng áp thêm thuế lên 300 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc để nối lại đàm phán thương mại.

Cuộc họp Mỹ-Trung tại hội nghị thượng đỉnh G20 ở Osaka

Thế nhưng, để tiến tới thỏa thuận, Mỹ phải dẹp bỏ hàng rào thuế quan 25% đối với 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, phát ngôn viên của Bộ Thương mại Trung Quốc Gao Feng cho biết trong ngày thứ Năm (04/07). Điều này thể hiện rằng vẫn còn nhiều vấn đề cần phải giải quyết trước khi tiến tới thỏa thuận thương mại.

“Các đợt nâng thuế quan của Mỹ đối với các sản phẩm của Trung Quốc là tác nhân gây ra các xung đột thương mại song phương, do đó, tất cả các hàng rào thuế quan bổ sung được áp dụng kể từ bắt đầu cuộc chiến thương mại vào tháng 7/2018 phải được loại bỏ trước khi có thỏa thuận”, ông Gao nói tại cuộc họp báo ngày thứ Năm (03/07). Đây là ý kiến công khai đầu tiên về yêu cầu của Trung Quốc đối với một thỏa thuận thương mại kể từ khi thỏa thuận đình chiến thương mại được công bố tại Osaka.

“Các cuộc đàm phán phải được thực hiện dựa trên các nguyên tắc tôn trọng lẫn nhau, bình đẳng và cùng có lợi. Thỏa thuận phải được cân bằng, bình đẳng và cùng có lợi. Mối quan tâm cốt lõi của Trung Quốc phải được giải quyết”, ông Gao nói.

Vào ngày 21/03/2019, ông Trump cho biết rằng ông muốn giữ lại một số hàng rào thuế quan trong một khoảng thời gian đáng kể của thời gian, thậm chí là sau khi tiến tới thỏa thuận thương mại.

“Chúng tôi đang bàn về việc duy trì hàng rào thuế quan trong một khoảng thời gian đáng kể vì chúng tôi phải đảm bảo rằng nếu chúng tôi thực hiện thỏa thuận với Trung Quốc, Trung Quốc phải tuân thủ theo thỏa thuận”, ông Trump nói với các phóng viên bên ngoài Nhà Trắng tại thời điểm đó.

Trước đây, Washington từ chối loại bỏ tất cả hàng rào thuế quan và danh sách dài các yêu cầu nặng nề của họ. Đây là lý do chính khiến các cuộc đàm phán thương mại bị đổ vỡ vào đầu tháng 5/2019, Phó Thủ tướng Lưu Hạc, nhà đàm phán hàng đầu của Trung Quốc, cho biết trước đó.

Các nhóm thương mại từ cả hai quốc gia vẫn giữ liên lạc, Gao cho biết, nhưng không cung cấp bất kỳ khung thời gian nào cho việc nối lại các cuộc đàm phán trực tiếp và chính thức. Việc giao dịch về nông sản sẽ là một vấn đề quan trọng được thảo luận với khả năng cao hai bên sẽ hợp tác trong lĩnh vực này, Gao nói thêm.

Trung Quốc đã cắt giảm việc mua nông sản Mỹ kể từ khi các cuộc đàm phán đổ vỡ vào đầu tháng 5/2019. Tuy vậy, trước khi bước vào cuộc gặp Trump-Tập bên lề hội nghị thượng đỉnh G20, Trung Quốc đã mua một lượng lớn đậu nành của Mỹ.

Người phát ngôn của Bộ Thương mại Trung Quốc cũng kêu gọi Washington thực hiện lời hứa cho phép các công ty Mỹ tiếp tục bán sản phẩm cho “gã khổng lồ” viễn thông Huawei của Trung Quốc, đồng thời ngừng các hành động sai trái nhằm thẳng vào các công ty Trung Quốc.

Đáp lại lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Huawei và các công ty Trung Quốc khác, Trung Quốc đang tiếp tục quá trình thiết lập “một danh sách thực thể không đáng tin cậy”, ông Gao xác nhận. Nếu các công ty nước ngoài được cho là gây tổn hại đến các công ty Trung Quốc vì lý do phi thương mại thì họ sẽ phải đối mặt với các lệnh trừng phạt.

Larry Kudlow, Cố vấn Kinh tế trưởng của ông Trump, cho biết hôm thứ Tư (03/07) rằng các quan chức của hai bên sẽ nói chuyện qua điện thoại vào tuần tới.

Như đã thể hiện trong các vòng đàm phán trước đây, vẫn còn nhiều vấn đề khó khăn cần phải được giải quyết trước khi đạt được thỏa thuận thương mại, bao gồm việc Trung Quốc mua hàng hóa của Mỹ để thu hẹp sự mất cân bằng thương mại, chấm dứt chuyển giao công nghệ, cũng như bảo vệ sở hữu trí tuệ tốt hơn.

Ngoài ra, Trung Quốc cũng yêu cầu lệnh cấm bán hàng đối với Huawei, trong khi Mỹ đòi hỏi phải có một số dạng cơ chế triển khai để đảm bảo mọi thỏa thuận thương mại được thực hiện đầy đủ. Đây cũng là hai vấn đề cần phải giải quyết.

Tao Dong, Phó Chủ tịch phụ trách khu vực Trung Quốc của Credit Suisse Private Banking, nói tại một diễn đàn ở Hồng Kông vào ngày thứ Năm (04/07) rằng Trung Quốc và Mỹ có thể sẽ đạt được thỏa thuận trước khi kết thúc năm 2019.

Ông Tao cũng nhấn mạnh, cuộc đối đầu giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ là vấn đề lâu dài và không thể kết thúc trong thời gian ngắn.

“Có thể ông Trump là vị Tổng thống mà Trung Quốc khó đối phó nhất trong 5 đời Tổng thống Mỹ gần đây. Nhưng ông Trump cũng có thể là vị Tổng thống Mỹ tốt nhất mà Trung Quốc có thể có trong năm đời tổng thống tiếp theo”, ông nói thêm.

Xia Bin, cựu quan chức của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBoC) và hiện là cố vấn của Hội đồng Nhà nước, cho biết Trung Quốc phải thúc đẩy và đẩy nhanh cải cách trong nước, bao gồm cho phép 100 triệu người lao động di cư từ nơi khác trở thành cư dân đô thị vĩnh viễn, trong bối cảnh kinh tế đầy bất ổn do cuộc chiến thương mại.

“Chúng tôi có thể tiếp tục nói chuyện với Mỹ miễn là phiá Mỹ sẵn sàng nói chuyện”, ông ấy cho biết trong ngày thứ Năm (04/07).